Στις 19 Οκτώβρη έγινε, τελικά, το δεύτερο (!) δημοψήφισμα στην Ιρλανδία για την αποδοχή (ή όχι) της συνθήκης της Νίκαιας, σχετικά με τη διεύρυνση της Ε.Ε. και τις νέες ρυθμίσεις για τις συμμετοχές στα όργανά της.

Το αρχικό δημοψήφισμα (θυμίζουμε) ήταν ένα ηχηρό «ΟΧΙ», παρά το ότι και τα 4 μεγάλα κόμματα, όλα τα ΜΜΕ, η καθολική εκκλησία, τα συνδικάτα και όλοι οι μηχανισμοί της Ε.Ε. έδωσαν μάχη για την υπερψήφιση της συνθήκης (βλέπε άρθρο στην προηγούμενη «Ε»). Αρχικά οι Βρυξέλες, προσποιήθηκαν ότι δεν έδωσαν σημασία στο ιρλανδικό «ΟΧΙ», μια άλλωστε, που οι υπόλοιπες χώρες δεν τόλμησαν δημοψηφίσματα (προεξοφλώντας το αρνητικό αποτέλεσμα...). Όμως δεν τόλμησαν, τελικά, να το αγνοήσουν, διότι, όσο, κι αν προχωρούσαν τη διεύρυνση κλπ. σύμφωνα με τη συνθήκη, αυτή ήταν ουσιαστικά άκυρη, αφού έστω και ένα μέλος την καταψήφισε. Και παρά το ότι πουθενά δεν προβλέπεται δεύτερο δημοψηφισμά, με την πρόφαση ότι έκαναν κάποιες «παραχωρήσεις» (με τη διακήρυξη της Σεβίλης) για την αναγνώριση της παραδοσιακής ιρλανδικής ουδετερότητας (π.χ. μη συμμετοχή στο λεγόμενο ευρωστρατό), ορίστηκε νέο δημοψήφισμα για τις 19 Οκτώβρη, κατά παράβαση των κανόνων των ίδιων των συνθηκών (!), όπως έγινε και στη Δανία για τη συνθήκη του Μάαστριχτ. Το αποτέλεσμα τελικά ήταν 63% «ΝΑΙ».

Πώς το πέτυχαν.

Η κινητοποίηση ολόκληρου του ιρλανδικού κατεστημένου και της Ε.Ε. (υπάρχουσας και των υποψηφίων 10 χωρών) ήταν ολοκληρωτική. Πρώτα, πρώτα επιχείρησαν να φοβίσουν τη νέα μεσαία τάξη, που σχηματίστηκε από τη φούσκα του «ιρλανδικού θαύματος», ότι με ενδεχόμενο «ΟΧΙ» θα κινδυνεύσουν όλα τα νέα κεκτημένα τους από επίθεση της Ε.Ε. Με την ίδια απειλή προσπάθησαν να κινητοποιήσουν και τις παραδοσιακές ελίτ και τους μηχανισμούς τους για προάσπιση των προνομίων τους, που θα κινδύνευαν εκτός της Ε.Ε. (ενώ δεν ετίθετο θέμα για τη συμμετοχή στην Ε.Ε. !!). Κύριος στόχος να μειωθεί η αποχή και να αυξηθεί η ανησυχία.

Μετα επιστρατεύθηκαν οι 14 χώρες της Ε.Ε., με τις πρεσβείες τους και απεσταλμένους των κυβερνήσεών τους ( ακόμη κι ο ...Γιωργάκης έδωσε το «παρών») να πρωτοστατούν στην προπαγάνδιση του «ΝΑΙ». Ακολούθησαν οι πρεσβείες και απεσταλμένοι των υπό ένταξη χωρών, οι οποίοι στόχευσαν στο ιρλανδικό φιλότιμο, παραπονούμενοι ότι με ενδεχόμενο «ΟΧΙ» οι Ιρλανδοί θα αρνούνταν σε άλλες χώρες εγωιστικά να μοιρασθούν μαζί τα «αγαθά» που οι ίδιοι απολάμβαναν!

Δεν θεώρησαν, όμως, ότι αυτά θα αρκούσαν. Έτσι φρόντισαν να δημοσιεύσουν φωτογραφίες επροσώπων των φανατικών της καθολικής εκκλησίας (που ήσαν αντίθετοι στο «ΝΑΙ») να συνευρίσκονται με ...νεοφασίστες της Γερμανίας(!), ώστε να δυσφημήσουν όλους τους υπέρμαχους του «ΟΧΙ»...

Εξαπάτηση και εκβιασμός

Και πάλι, όμως, δεν αισθάνονταν ασφαλείς. Για να εκβιάσουν απάντηση καταφατική, διετύπωσαν το ερώτημα όχι «ΝΑΙ» ή «ΟΧΙ» στη συνθήκη της Νίκαιας, αλλά ως εξής: «Δέχεστε την αλλαγή του συντάγματος όσον αφορά την ενσωμάτωση της Συνθήκης της Νίκαιας στο σύνταγμα της Ιρλανδίας και τη συνταγματική κατοχύρωση να αποφασίζεται με δημοψήφισμα κάθε συμμετοχή σε συμμαχίες ή σε συστρατεύσεις κ.λ.π.» Δηλαδή εκμεταλλεύθηκαν την πατροπαράδοτη θέληση των Ιρλανδών για ουδετερότητα (ούτε στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο έχουν πάρει μέρος) για να τους εξαναγκάσουν να ψηφίσουν και για τη Συνθήκη της Νίκαιας!

Μάταια το Σιν Φέι, οι πράσινοι, η οργάνωση «Οχι στη Νίκαια» και ένα μέρος των αγροτών διαμαρτύρονταν για τον εκβιασμό, υπενθυμίζοντας ότι μπορεί οι Ιρλανδοί να θέλουν το ένα από τα δύο σκέλη του ερωτήματος μόνο και όχι να ψηφίζουν αναγκαστικά και για τα δύο. Τελικά η καμπάνια «ΝΑΙ στην απασχόλιση τη διεύρυνση και την ουδετερότητα» έπεισε τους μεσαίους κυρίως, μείωσε την αποχή και, παρά το ότι ο αριθμός των ΟΧΙ ήταν ο ίδιος με του προηγούμενου δημοψηφίσματος, το ΝΑΙ έφτασε στο 63%.

Δυσκολίες της διεύρυνσης

Μπορεί, βέβαια, να ξεμπέρδεψαν με το πρόβλημα του Ιρλανδικού ΟΧΙ, αυτό όμως δε σημαίνει ότι ο δρόμος για τη διεύρυνση, δηλαδή τη γερμανική επέλαση, είναι στρωμένος με ρόδα. Ήδη στη Μάλτα το Εργατικό κόμμα δηλώνει ότι εάν κερδίσει τις εκλογές στις αρχές του 2003, αποσύρει την αίτηση ένταξης, έστω κι αν έγινε δεκτή! (Θα είναι ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε τα προεκλογικά ερωτήματα και διλήμματα που θα τεθούν, μπροστά σ’ αυτόν το νέο κίνδυνο...).

Στην Τσεχία (και Σλοβακία) ανέκυψε το πρόβλημα των απελαθέντων Σουδητών-Γερμανών μετά το ’45 και της δήμευσης των περιουσιών τους με προεδρικά διατάγματα του Μπένες. Τώρα αυτά κινδυνεύουν να θεωρηθούν άκυρα, κάτι που προκάλεσε μεγάλη ανησυχία και τα ποσοστά αποδοχής μεταβλήθηκαν από 51% ναι-22% όχι σε 41% και 36% αντίστοιχα, σε διάστημα 3 μηνών...

Στην Πολωνία και Σλοβενία επικρατεί σκεπτικισμός για άλλους λόγους, για την Κύπρο δε, βλέπετε άρθρο σελ.....

Γενικά αυτά που θα επακολουθήσουν στους κόλπους της Ε.Ε. θα κάνουν ώστε οι ανταλλαγές ακατονόμαστων φράσεων (μόνο;) ανάμεσα σε Μπλερ και Ζαν Σιράκ για τις αγροτικές αποζημιώσεις λόγω της διεύρυνσης, στην τελευταία σύνοδο της Ε.Ε., να μοιάζουν με ...γλυκόλογα.