Εκτύπωση αυτής της σελίδας

Η ΚΡΙΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ


Γεωπολιτική επάνοδος της Ρωσίας

Με τις καθοδηγούμενες από τις ΗΠΑ και την Ε.Ε. «έγχρωμες επαναστάσεις» στην Ουκρανία, τη Γεωργία και εν μέρει τη Μολδαβία επιχειρήθηκε η γεωπολιτική περικύκλωση της Ρωσίας, ώστε να καταστεί δύναμη ήσσονος σημασίας. Το όνειρο των σχεδιαστών της αμερικανικής πολιτικής από την εποχή της διάλυσης της Σοβιετικής Ενωσης ήταν να επεκτείνουν το ΝΑΤΟ έως την Ουκρανία, που μαζί με την Πολωνία θεωρούν ότι είναι το μαλακό υπογάστριο της Ρωσίας.
Αν και η διεθνής τιμή του φυσικού αερίου το τελευταίο τρίμηνο είναι 250 δολάρια τα 1000 κυβικά μέτρα, η Ρωσία διατηρούσε για λόγους πολιτικής και οικονομικής επιρροής πολύ χαμηλή τιμή (50 δολάρια τα 1000 κυβ. μέτρα) στο παρεχόμενο φυσικό αέριο στην Ουκρανία, μια χώρα με πληθυσμό 50 εκατομμυρίων, που οι μισοί αισθάνονται ή είναι Ρώσοι. H τιμή που πλήρωνε η Oυκρανία ήταν ιδιαιτέρως χαμηλή, αν μάλιστα λάβει κανείς υπόψη ότι η Ρωσία χρεώνει περίπου 120 δολάρια ακόμη και τις πάμπτωχες Mολδαβία, Γεωργία, Aρμενία, παρόλο που με την τελευταία έχει άριστες σχέσεις, ενώ με την φιλορωσική Λευκορωσία συμφώνησε πρόσφατα να πουλά με 46,6 δολάρια.
Η Ρωσία αντέδρασε στην πολιτική του Γιουσένκο να καταστήσει τη χώρα του προτεκτοράτο των ΗΠΑ και μάλιστα με ρωσική επιδότηση. Το καλοκαίρι του 2005 ο Γιουσένκο έθετε ασφυκτικά θέμα αποχώρησης του ρωσικού στόλου από την Κριμαία και απειλούσε ότι το Κίεβο θα μπορούσε να επιτρέψει την πρόσβαση Αμερικανών ειδικών στους σταθμούς ηλεκτρονικής παρακολούθησης της χώρας, που χρησιμοποιούν την ίδια τεχνολογία και τα ίδια συστήματα κωδικών με αυτούς της Ρωσίας. Τότε, ως προπομπός, ο φιλορώσος πρόεδρος του Τουρκμενιστάν προειδοποίησε την Ουκρανία ότι θ’ αυξηθούν οι τιμές του φυσικού αερίου και ακολούθησε με το ίδιο περιεχόμενο η ρωσική εταιρεία Γκαζπρόμ.
Οταν η Ρωσία μέσω της Γκαζπρόμ ζήτησε από την Ουκρανία αύξηση της τιμής του φυσικού αερίου στο επίπεδο των διεθνών τιμών, δηλ. αυτών που καθορίζουν κυρίως οι δυτικές εταιρείες του κλάδου, η ουκρανική κυβέρνηση διέκοψε τη ροή του ρωσικού φυσικού αερίου προς τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, επιχειρώντας να εκθέσει τη Pωσία ως δήθεν ανίκανη να εκπληρώσει τις συμβατικές υποχρεώσεις της. Έφθασε στο σημείο να κλέβει το αέριο που προοριζόταν για τις άλλες χώρες, με συνέπεια η Ρωσία να διακόψει για δύο μέρες τη ροή προς την Ουκρανία. Η Ουκρανία προμηθεύεται φυσικό αέριο από το Τουρκμενιστάν και από τη Ρωσία με αγωγούς που περνούν μέσα από ρωσικό έδαφος.
Ο ουκρανικός εκβιασμός έπεσε στο κενό, επειδή οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες δεν ήταν διατεθειμένες να διακυβεύσουν ζημιές στις οικονομίες τους, λόγω της άρνησης της Ουκρανίας να πληρώνει το φυσικό αέριο στις διεθνείς τιμές, παρόλο που ο δυτικός τύπος κατηγορούσε τη Ρωσία. Η Ρωσία άλλωστε προμηθεύει με 125 εκ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου τις δυτικοευρωπαϊκές χώρες επί συνόλου 285 εκ. της ετήσιας κατανάλωσής τους.
Τελικά η συμφωνία Γκαζπρόμ-Ουκρανίας ήταν ιδιαιτέρως πολύπλοκη, για να μη φαίνεται ο χαμένος. H Γκαζπρόμ θα πουλά το αέριο σε μία ρωσοουκρανική εταιρεία έναντι 230 δολαρίων. H εταιρεία αυτή θα παίρνει φυσικό αέριο και από το Tουρκμενιστάν, από το οποίο ακόμη η Oυκρανία το προμηθεύεται με 50 δολάρια (έως πότε;), θα το αναμειγνύει με ρωσικό και τελικά θα πωλεί στην Oυκρανία φυσικό αέριο έναντι 95 δολαρίων. Η συμφωνία αυτή ήδη έχει προκαλέσει κυβερνητική κρίση στην Ουκρανία.
Η Ρωσία εδειξε ότι δεν παραιτείται από καμμία χώρα της πρώην Ε.Σ.Σ.Δ. και με τον τρόπο αυτό έστειλε μήνυμα ότι δεν είναι διατεθειμένη να τεθεί στο περιθώριο και ότι η Ουκρανία δεν κατοχυρώθηκε στη Δύση, η οποία Δύση άλλωστε δεν έδωσε δεκάρα τσακιστή στο πειθήνιο σ’ αυτή καθεστώς Γιουσένκο. Οι υποτελείς πληρώνουν, δεν πληρώνονται.
Το φυσικό αέριο αποτελεί για τη Ρωσία οικονομικό και στρατηγικό πλεονέκτημα. Οι εξαγωγές του στηρίζουν την ανάπτυξή της και παράλληλα υποκαθιστούν την κατανάλωση πετρελαίου, που προέρχεται από τις χώρες της Μ. Ανατολής, που ελέγχονται από τις ΗΠΑ, ενώ και οι δυτικοευρωπαϊκές χώρες απαλλάσσονται από την αμερικανικών συμφερόντων πετρελαϊκή εξάρτηση. Γι’ αυτό το λόγο βρίσκεται στο στόχαστρο των ΗΠΑ ο υποθαλάσσιος αγωγός φυσικού αερίου Ρωσίας-Γερμανίας, που θα παρακάμπτει (κάτω από τη Βαλτική Θάλασσα) τις φιλοαμερικανικές χώρες της περιοχής και θα λειτουργήσει έως το 2010.