Εκτύπωση αυτής της σελίδας

ΑΠΟΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΑΙ ΧΡΕΗ: Μια διαρκής ληστεία ασφαλισμένων και κοινωνίας


Το ιστορικό

Από το 1950 με τον αναγκαστικό νόμο 1611/50 τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων δεσμεύονταν σε άτοκους λογαριασμούς στην Τράπεζα Ελλάδος και  με αυτά τα κεφάλαια χρηματοδοτούνταν με πολύ χαμηλά επιτόκια οι επιχειρήσεις. Αντίθετα, αν τα ταμεία χρειάζονταν να δανειστούν, δανείζονταν με 30%. Οι απώλειες εσόδων των ταμείων για το διάστημα αυτό υπολογίζονται σε 25 τρισεκατομμύρια δραχμές (περίπου 75 δισ. ευρώ).
Το 1982 θεσμοθετείται να επενδύουν τα ασφαλιστικά ταμεία σε σταθερούς τίτλους του Δημοσίου. Με το μέτρο αυτό, εκείνη την εποχή, είχαν κάπως ικανοποιητικές αποδόσεις.
Το 1992 η Κυβέρνηση Μητσοτάκη θεσμοθέτησε τη δυνατότητα να επενδύουν τα ασφαλιστικά ταμεία το 20% των αποθεματικών τους σε επισφαλείς επενδύσεις (Χρηματιστήριο, τραπεζικά προϊόντα υψηλού κινδύνου κ.λ.π.) και επέτρεψε την ίδρυση εταιρειών αμοιβαίων κεφαλαίων από τα ασφαλιστικά ταμεία και, μέσω αυτών, την «αξιοποίηση» των αποθεματικών τους.
Το 1995 η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ παραχωρεί το δικαίωμα στις διοικήσεις των ταμείων να προσλαμβάνουν «συμβούλους» τις τράπεζες ή θυγατρικές τους. Την περίοδο αυτή γιγαντώθηκαν οι ιδιωτικές τράπεζες.
Το 1999 η κυβέρνηση Σημίτη αυξάνει από 20% σε 23% το ποσοστό των αποθεματικών των ταμείων που μπορούν να επενδύονται   σε μετοχές και αμοιβαία κεφάλαια που κυκλοφορούν οι θυγατρικές των τραπεζών. 
Το 2002 επέτρεψε την «επένδυση» των αποθεματικών των ταμείων σε χρηματιστηριακά παράγωγα  (δηλ. σε «φούσκες») κι έτσι έγινε η πρώτη μεγάλη κλοπή. Οι απώλειες των ασφαλισμένων αυτήν την περίοδο (1999-2002) αποκρύφτηκαν από όλα τα ΜΜΕ, αν και οι παροικούντες την Ιερουσαλήμ μιλάνε για πάνω από 3,5 δισ.  ευρώ.
Πάντως έως το 2004 εξακολουθούσε να ισχύει ότι το 77% των αποθεματικών επενδύονται υποχρεωτικά σε ασφαλείς επενδύσεις.

Η επιτήρηση Αλμούνια

Την περιβόητη επιτήρηση Αλμούνια για το δημοσιονομικό έλλειμμα, που ήταν πολύ πάνω από το 3%, προκάλεσε η ίδια η κυβέρνηση της Ν.Δ., αποκαλύπτοντας τα κρυφά δάνεια και χρέη που είχε φορτώσει στον ελληνικό λαό το ΠΑΣΟΚ, για να κρύψει το δυσθεώρητο χρέος και το τεράστιο δημοσιονομικό έλλειμμα, που οφειλόταν στην είσοδο της χώρας μας στην ΟΝΕ, στους Ολυμπιακούς Αγώνες, στα φαγοπότια των νταβατζήδων και στην αβυσσαλέα διαφθορά.του. Η ΝΔ ήθελε να παραστήσει την αδιάφθορη, για να εξοβελίσει το εν πολλαίς αμαρτίες ΠΑΣΟΚ από την εξουσία για πολλά χρόνια. Για να επιτύχει όμως ο περιορισμός ελλειμμάτων και χρεών πρέπει η χώρα να καταστεί παραγωγική, ώστε να αποκτήσει εμπορικό πλεόνασμα, που θα εξυπηρετεί τα χρέη. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει όσο η χώρα βρίσκεται μέσα στην Ε.Ε., όπως έχει αναλυτικά τεκμηριωθεί στην έκδοσή μας ΑΣΚΕ-4.
Η επιτήρηση Αλμούνια έγινε μπούμερανγκ για τη Ν.Δ., επειδή, στα πλαίσια του συστήματος και της Ε.Ε., (κι αν ακόμη ήθελε να κάνει κάτι διαφορετικό) τελικά ήταν υποχρεωμένη να ακολουθήσει τα χνάρια του διεφθαρμένου ΠΑΣΟΚ, που σήμερα παριστάνει και τον τιμητή με τη συνδρομή των ΜΜΕ των νταβατζήδων.

Τι είναι τα «δομημένα» ομόλογα;

Τα ομόλογα αυτά επισήμως λέγονται «παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα». Σε αντίθεση με τα σταθερά, που δίνουν ένα σταθερό τόκο, τα δομημένα μόνο για τα πρώτα δύο έως πέντε χρόνια έχουν ένα σταθερό τόκο, και μάλιστα πάνω από τον πληθωρισμό (τόκος 5% ώς 6%), ενώ για τα επόμενα δέκα έως δεκαοχτώ χρόνια οι τόκοι τους συναρτώνται από περίπλοκους όρους και πρακτικά είναι μηδενικοί. Με τη λήξη του ομολόγου αυτού το δημόσιο πληρώνει στον τελευταίο κάτοχό του την ονομαστική του αξία, δηλ. το ποσό που γράφει πάνω του το ομόλογο.
Η «ανάδοχος» τράπεζα:
χάνει, γιατί αγοράζει από το δημόσιο το ομόλογο στην ονομαστική του αξία και το πουλάει στον επόμενο αγοραστή σε μικρότερη τιμή (π.χ. η JP Morgan πούλησε στον επόμενο μεσάζοντα το ομόλογο που τελικά πήγε στο Ταμείο των Δημοσίων Υπαλλήλων στο 92,95% της ονομαστικής του αξίας) και επιπλέον πληρώνει τους όποιους τόκους στον τελευταίο αγοραστή σε όλη τη διάρκεια του δανείου,
κερδίζει, γιατί εισπράττει τόκους από το δημόσιο, επίσης σε όλη τη διάρκεια του δανείου. Το επιτόκιο αυτό είναι κυμαινόμενο και ορίζεται από τη διατραπεζική αγορά της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Από τη διαφορά των επιτοκίων προκύπτουν τα κέρδη των τραπεζών, που είναι τόσο μεγάλα, ώστε ένα μέρος από αυτά γεμίζουν τις τσέπες μεσαζόντων και ιθυνόντων.
Το δημόσιο υποτίθεται ότι κερδίζει, γιατί, αν δανειζόταν από τράπεζα με τη συνήθη διαδικασία, θα πλήρωνε αυξημένο επιτόκιο (σήμερα θα ήταν 4,42% με τάσεις ανόδου). Αυτό είναι το περιβόητο swap, δηλ. η ανταλλαγή των επιτοκίων των «δομημένων» με το επιτόκιο που εισπράττει η τράπεζα από το δημόσιο και που είναι επικερδές γι’ αυτή (λίγο λιγότερο από 4,42%, δηλαδή 4,15%). Όμως το δημόσιο πρέπει να είναι ο προστάτης των ταμείων των ασφαλισμένων και μαζί με αυτά πρέπει να εκφράζει τα συμφέροντα του ελληνικού λαού. Αν τα ταμεία θελήσουν να πουλήσουν σήμερα τα «δομημένα» που κατέχουν, για να πληρώσουν συντάξεις, ζήτημα είναι αν εισπράξουν το 70% της ονομαστικής τους αξίας. Αφού, λοιπόν, τα «δομημένα» καταληστεύουν τα ταμεία, το δημόσιο δεν έπρεπε να αισθάνεται καθόλου κερδισμένο.
Τα «δομημένα» διακινούνται εκτός δημοσιότητας, επειδή μόνο οι κωδικοί τους αναφέρονται. Μάλιστα ο Δούκας στην αρχή του σκανδάλου έσπευσε να καταθέσει τροπολογία που να καθιστά πλήρως απόρρητη την έκδοση και τη διακίνησή τους. Η κατακραυγή όμως τον υποχρέωσε να την αποσύρει.
Ε.Ε. και Ν.Δ. επέλεξαν τα «δομημένα», επειδή δεν τα αναγράφουν ως δημόσιο χρέος

Ο πρώτος λόγος που η κυβέρνηση επέλεξε τα «δομημένα» είναι επειδή αυτά δε λογίζονται ως δημόσιο χρέος, όπως αναφέρεται στο άρθρο 2 του Πρωτοκόλλου για το υπερβολικό έλλειμμα της Συνθήκης του Μάαστριχ, που παραπέμπει στο τι θεωρεί ως χρέος ο κανονισμός του Ευρωπαϊκού Συστήματος Ολοκληρωμένων Λογαριασμών (ΕΣΛ). Στην εισηγητική του έκθεση ο κανονισμός αυτός αναφέρει: «Τα παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα, που είναι σχετικά νέα εργαλεία και καλύπτονται για πρώτη φορά από το ΕΣΛ 95, δεν περιλαμβάνονται στο σύνολο του χρέους, επειδή δεν έχουν ίδια ονομαστική αξία με εκείνη που παρατηρείται για τα υπόλοιπα χρεωστικά μέσα». Φυσικά κανένα ΜΜΕ δεν έχει προβάλλει την πτυχή αυτή για να μην ενοχληθούν οι κηδεμόνες του.
Η Ε.Ε. και ιδιαίτερα η Κομισιόν, ενώ κόπτονται για τον περιορισμό του δημοσιονομικού ελλείμματος κάτω του 3%, δεν τους ενδιαφέρει το άλλο κριτήριο του Μααστριχ, ότι το δημόσιο χρέος πρέπει να είναι κάτω το 60% του ΑΕΠ (σήμερα το πραγματικό είναι άνω του 120%). Ο λόγος είναι προφανής. Ο περιορισμός του δημοσιονομικού ελλείμματος σημαίνει αύξηση φόρων, περικοπή κοινωνικών παροχών, μισθών, συντάξεων, ασφάλισης κ.λ.π., που πλήττει μόνο τους ασθενέστερους. Αντίθετα, το υψηλό δημόσιο χρέος ωφελεί μόνο τραπεζίτες, χρηματιστές, μεσάζοντες, «νταβατζήδες» και κάθε λογής ευνοούμενους της Ε.Ε. και της Κομισιόν, επειδή κερδίζουν από τους τόκους, τις προμήθειες και τα έργα. Η αναδιανομή του πλούτου υπέρ αυτών είναι ασύλληπτη.

Συνολική η ευθύνη

Η καταλήστευση των αποθεματικών ήταν συνολική κυβερνητική πολιτική, και όχι μόνο επιλογές Τσιτουρίδη. Τα ταμεία και ορισμένες επιχειρήσεις που ελέγχονται από το δημόσιο (Ταχ. Ταμιευτήριο, Αγροτική Τράπεζα κ.λ.π.) πήραν γραμμή να πουλήσουν τα σταθερά ομόλογα και ν’ αγοράζουν μέσω τρίτων τα «δομημένα» στο 100% της ονομαστικής τους αξίας ή και στο 106%, αντί στο 85% ή 87%, όπως θα έπρεπε, αφού. τα «προϊόντα» αυτά, λόγω του υψηλού κινδύνου απωλειών που έχουν, κατά κανόνα πωλούνται στον τελικό αποδέκτη σε τιμή μικρότερη από την ονομαστική αξία τους (από το άρτιο).Στα κόλπα ήταν και οι συνδικαλιστές (του ΠΑΣΟΚ οι περισσότεροι), που μερικοί απ’ αυτούς μετείχαν ως μέλη στις διοικήσεις των ταμείων και τώρα παριστάνουν τους ανήξερους και τους κήνσορες.
Όταν ρώτησαν τον Αλογοσκούφη γιατί δε διαθέτει το δημόσιο απ’ ευθείας αυτά τα ομόλογα στα ταμεία, αυτός απάντησε ότι «δεν υπάρχει εγγύηση διαφάνειας αν κάνει διαχείριση το δημόσιο με τους διοικητές, μόνη εγγύηση είναι η αγορά». Φυσικά δεν είπε ότι η Κομισιόν δεν τους επιτρέπει την απ’ ευθείας διάθεσή τους και επιβάλλει αυτή να γίνεται μέσω τραπεζών. Έτσι νομιμοποιούνται τα υπερκέρδη τραπεζών και μεσαζόντων και ομολογείται έμμεσα ότι ήταν γνωστό πού θα κατέληγαν τα «δομημένα».
Οι τράπεζες, οι χρηματιστές και οι λοιποί μεσάζοντες ήταν πληροφορημένοι μήνες πριν για την έκδοσή των «δομημένων» ομολόγων και για το πού θα κατέληγαν και γι’ αυτό τα διακινούσαν με σιγουριά μεταξύ τους. Ηξεραν ότι δε θα μείνει στα χέρια τους το «αεροπλανάκι». Έτσι αποκόμιζαν τεράστιες προμήθειες. Απ’αυτά βγήκαν μίζες αλά ΠΑΣΟΚ εις βάρος των ασφαλισμένων και της κοινωνίας, μέχρι να καταλήξουν στα ταμεία ή στις δημόσιες επιχειρήσεις. Αυτό είναι το μεγάλο σκάνδαλο και τώρα όλα τα εμπλεκόμενα κυβερνητικά στελέχη παριστάνουν τους ανήξερους επειδή έχασαν το «επικοινωνιακό» πλεονέκτημα του αδιάφθορου και τους εξομοιώνουν πλέον με τους διεφθαρμένους του ΠΑΣΟΚ.
Ποιος πληροφορούσε αυτόν τον εσμό των αρπακτικών; Μήπως θα μας πουν το γνωστό ανέκδοτο ότι θα τους «βρεί» κι αυτούς ο «εισαγγελέας»; Δε βρήκαν ούτε σαν δικαιολογία έστω έναν άλλο τελικό αποδέκτη αυτών των «δομημένων», πλην ταμείων και δημόσιων επιχειρήσεων.
Ισχυρίζονται τώρα ψευδόμενοι ότι τα ταμεία αποφάσιζαν μόνα τους (όπως έλεγε το ΠΑΣΟΚ το 2000, ότι η διοίκηση της ΔΕΚΑ σπατάλησε εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, για να στηρίξει το Χρηματιστήριο, που εβυθίζετο τις ημέρες των εκλογών, κι όχι ότι υπάκουσε στις εντολές του Χριστοδουλάκη). Θυμίζουμε ότι το καλοκαίρι του 2006 υποχρέωσαν τα ταμεία που είχαν μετοχές της Εθνικής Τράπεζας είτε να τις πουλήσουν στην τιμή των 25 ευρώ υποχρεωτικά εκείνη τη στιγμή, για να προωθηθεί η ιδιωτικοποίησή της, είτε, αν είχαν ρευστό, να μην ασκήσουν καν το δικαίωμα αγοράς νέων μετοχών, δικαίωμα που είχαν ως παλαιοί μέτοχοι.
Τα αποθεματικά υπολογίζονται σε 41 δισ. ευρώ. Με αυτά θέλουν να καλύψουν ένα τμήμα του δημόσιου χρέους, που το 2007 υπολογίζεται στα 232 δισ. ευρώ. Με τα «δομημένα» διατηρούν το χρέος στο 105% κι όχι στο 120% του ΑΕΠ. Κάθε χρόνο το δημόσιο δανείζεται περί τα 30 έως 35 δισ. ευρώ. Μέσα σε ενάμιση χρόνο (Ιανουάριος 2005 - Αύγουστος 2006) επτά έως οκτώ ταμεία αγόρασαν «δομημένα» 1,2 δισ. ευρώ.
Τώρα όμως με τις αποκαλύψεις έχουν πολλά προβλήματα. Μιλούν για επιστροφές των χρημάτων των «δομημένων» στα ταμεία, που φυσικά οι μεσάζοντες δεν πρόκειται να αποδεχθούν με το αζημίωτο. Η «φάμπρικα» των δομημένων είναι αμφίβολο πλέον αν θα συνεχισθεί με στόχο τα αποθεματικά και αποδυναμώνει σοβαρά την κυβέρνηση να θέσει θέμα ασφαλιστικού, που επιμόνως επιτάσσει η Ε.Ε.