Στο ΚΚΕ έχει ξεκινήσει από το 1995 μια συζήτηση για τα αίτια της κατάρρευσης των καθεστώτων του «υπαρκτού σοσιαλισμού» της Αν. Ευρώπης, της «αντεπανάστασης» (κατά το ΚΚΕ), συζήτηση που πρόκειται να διευρυνθεί εν όψει του Συνεδρίου.

Το ζήτημα είναι το πιο σημαντικό, κατά τη γνώμη μας, για το ΚΚΕ, όχι ως παρελθοντολογία, αλλά γιατί το ΚΚΕ οφείλει να διευκρινίσει στον ελληνικό λαό αν η «λαϊκή εξουσία», για την οποία τον καλεί να αγωνιστεί, θα είναι κατ’ εικόνα και ομοίωση εκείνων των καθεστώτων ή κάτι άλλο πολύ διαφορετικό. Επειδή ο ελληνικός λαός έχει πλέον δική του άποψη για τον «υπαρκτό», λόγω της παρουσίας των εκατοντάδων χιλιάδων οικονομικών μεταναστών από την Αν. Ευρώπη και των σχετικών συζητήσεων με αυτούς, και επειδή δεν πρόκειται ποτέ να αποδεχθεί τέτοια καθεστώτα, τα συμπεράσματα αυτών των συζητήσεων θα δείξουν αν το ΚΚΕ θέλει να παραμείνει ένα κόμμα διαμαρτυρίας, που θα εισπράττει από την κοινωνική δυσαρέσκεια ή θέλει πράγματι να αγωνιστεί για μια «λαϊκή εξουσία».

Η πρόβλεψη του ΑΣΚΕ είναι ότι το ΚΚΕ δεν αντέχει μια σοβαρή ανάλυση του ζητήματος. Την απαισιοδοξία μας ήρθε να ενισχύσει τετρασέλιδο κείμενο στο «Ριζοσπάστη» της 7/9/08 για την «αντεπανάσταση στην Τσεχοσλοβακία το 1968». Η θέση για εκείνα τα τραγικά γεγονότα συνοψίζεται στο εξής απόσπασμα: «Οι συνεπείς επαναστατικές δυνάμεις του Κ.Κ. Τσεχοσλοβακίας, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο της ανατροπής και του εμφυλίου, ζήτησαν τη διεθνιστική βοήθεια των σύμμαχων σοσιαλιστικών χωρών του Συμφώνου της Βαρσοβίας, αποτρέποντας την αντεπανάσταση.»

Με αντιστροφή των όρων, ακόμη και η φρασεολογία ξυπνά σε μας πολύ δυσάρεστες αναμνήσεις. Επί της ουσίας και αν υποθέσουμε ότι όλοι όσοι ξεσηκώθηκαν στην Πράγα το 1968 ήσαν «αντεπαναστάτες», το κείμενο δε θεωρεί αναγκαίο να απαντήσει στο εξής βασικό ερώτημα: Αν η πλειοψηφία του λαού προτιμούσε τους «αντεπαναστάτες», με ποιο δικαίωμα ο οποιοσδήποτε αρνείται να τους παραδώσει την εξουσία; [Σύγκριση: Όταν οι Σαντινίστας έχασαν τις εκλογές στη Νικαράγουα, σεβάστηκαν τη θέληση του λαού και παρέδωσαν την εξουσία. Σήμερα, με την ψήφο του λαού, είναι πάλι στην εξουσία. Αυτή η άλλη, η δημοκρατική, αντίληψη της αριστεράς την έχει οδηγήσει στην εξουσία στο σύνολο σχεδόν της Λ. Αμερικής.]

Ως αίτια της «αντεπανάστασης» στην Τσεχοσλοβακία, που προφανώς θα θεωρηθούν και ως αίτια της ολικής κατάρρευσης του 1989-90, αναφέρονται «αδυναμίες, λάθη και παρεκκλίσεις», δηλ. κάποια πταίσματα ανέτρεψαν τη μισή υφήλιο! Η ανάλυση που ακολουθεί κινείται σ’ αυτό το επίπεδο, γι’ αυτό δε χρειάζεται, νομίζουμε, να επεκταθούμε. Ως αίτιο αναφέρεται ο,τιδήποτε άλλο εκτός από την ουσία: Ότι μέσα στα καθεστώτα αυτά ξεχώρισε μια μικρή κοινωνική ομάδα, η ηγεσία του κόμματος και του κράτους, που εκμεταλλευόταν τη μεγάλη πλειοψηφία, από την οποία είχε αφαιρέσει κάθε δημοκρατικό δικαίωμα για συμμετοχή στην άσκηση της εξουσίας.

Με όλα τα παραπάνω δεν παραβλέπουμε ότι οι κοινωνίες αυτές είχαν και θετικά στοιχεία (κοινωνική πρόνοια κ.λπ.), ούτε επιχαίρουμε που οι χώρες αυτές στράφηκαν (όχι για πολύ, ελπίζουμε) προς τη Δύση, ούτε δικαιολογούμε όσους τέως αριστερούς χρησιμοποίησαν την κριτική τους για να αλλάξουν στρατόπεδο. Θέλουμε μόνο να υποστηρίξουμε τη θέση του ΑΣΚΕ ότι μια άλλη πορεία για τη χώρα μας προϋποθέτει ως αδιαίρετο σύνολο την εθνική ανεξαρτησία (αποχώρηση από Ε.Ε. κ.λπ.), την προάσπιση της ακεραιότητας της χώρας μας, τον έλεγχο της παραγωγής και των προϊόντων της από την κοινωνία (σοσιαλιστικός μετασχηματισμός), την εμβάθυνση και διεύρυνση της δημοκρατίας, την προστασία και ανάπτυξη του πολιτισμού μας. Όποιος αφαιρεί κάτι από τα παραπάνω δεν μπορεί (ή δεν ενδιαφέρεται) να πείσει ότι μια καλύτερη πορεία για τον τόπο μας είναι εφικτή.